به مناسبت پنجاهمین سالگرد تاسیس کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان
یک کارگردان پویانمایی:
انیمیشن‌های کانون راهگشای من به سمت انیمیشن بود
علیرضا گلپایگانی گفت: « برای من که تحصیلاتم در زمینه انیمیشن بود، کانون نقطه شروع و محرک خوبی شد. با دیدن انیمیشن‌های کانون متوجه دنیای متفاوت دیگری شدم که راهی به دنیای هنر، تفکر و ارایه مفهوم را برای من باز کرد. فیلم‌های انیمیشن کانون راهگشای من به سمت انیمیشن بود.»
به گزارش اداره‌کل روابط عمومی و امور بین‌الملل کانون، سید علیرضا گلپایگانی، استاد دانشگاه هنر تهران و کارگردان پویانمایی، به مناسبت پنجاهمین سالگرد تأسیس کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان افزود: «شیرین‌ترین دوران زندگی خود را که همان کودکی و نوجوانی بود را با کتاب‌های کانون پرورش فکری به یاد می‌آورم و ذهنیتی که از کانون دارم با کودکی خودم هم عجین است. کلمه کانون برای همه یک حس نوستالژی دارد. در این مدت ۵۰ ساله کمتر کسی است که کتابی از کانون ندیده باشد، اسم کانون و مرغک آن را ندیده باشد و با داستان‌های کانون بزرگ نشده باشد. کانون جزعی از خاطرات کودکی ما است.»
عضو هیأت علمی دانشگاه هنر تهران اظهار کرد: «کم‌کم به انیمیشن علاقمند شدم و کانون برای من جلوه‌گاه تصاویر متحرک و انیمیشن شد. برای من که تحصیلاتم در زمینه انیمیشن بود، کانون نقطه شروع و محرک خوبی شد. آن زمان انیمیشن‌هایی که از تلویزیون پخش می‌شدند اکثرا خارجی بودند و وقتی که انیمیشن‌های کانون را می‌دیدم متوجه دنیای متفاوت دیگری شدم که راهی به دنیای هنر، تفکر و ارایه مفهوم را برای من باز کرد. فیلم‌های انیمیشن کانون راهگشای من به سمت انیمیشن بود.»
این کارگردان انیمیشن افزود:« همکاری من به طور جدی زمانی با کانون آغاز شد که یکی از کتاب‌های کانون به نام «حکایت مرد و دریا» را تبدیل به فیلم کردم. برای من کانون یعنی اعتبار و نگاه خردمندانه به شکل هنری. هنوز هم وقتی اسم کانون را روی محصولی اعم از کتاب، فیلم و یا اسباب‌بازی می‌بینم آن محصول را معتبر می‌دانم. این اعتبار، اعتبار کوچکی نیست. کانون به هر محصولی این اعتبار را نمی‌دهد. فکر می‌کنم در طول این ۵۰ سال بزرگ‌ترین کاری که کانون پرورش فکری کرد این بود که یک الگو و نشانه معتبر را برای همه به ویژه خانواده‌ها ایجاد کرده است که با اطمینان آن محصول را خریداری کنند.»
کانون، مبتکر اولین جشنواره تخصصی انیمیشن در ایران
گلپایگانی همچنین با اشاره به حمایت‌های همیشگی کانون از فیلم‌های انیمیشن یادآور شد: کانون پرورش فکری کودکان، مؤسس اولین جشنواره تخصصی انیمیشن در ایران است؛ جشنواره‌ای که نظیر آن را در کشور نداشتیم و این جشنواره تبدیل به مرکزی برای فیلمسازان انیمیشن شد که آثارشان به قضاوت در‌آید و به تولید انیمیشن تشویق شوند.»
وی در خصوص عملکرد کانون در زمینه تولیدات انیمیشن گفت: «ما هیچ وقت انتظار انبوه‌سازی از کانون را نداریم؛ کار کانون تولید انبوه انیمیشن نیست بلکه فکر می‌کنم کانون همانند جشنواره که گزیده آثار را ارایه می‌دهد، در تولید آثار نیز گزینش می‌کند و در این زمینه موفق عمل کرده است. با اینکه تعداد تولیدات انیمیشن کانون محدود است اما کیفیت، جایگزین کمیت شده است و نهایتاً می‌توان نمره قابل قبولی را به این تولیدات داد. همین باعث می‌شود که علاقمندان به رشته انیمیشن، فیلم‌های کانون را الگو و معیار قرار دهند. ای کاش در حال حاضر که زمینه فعالیت‌های آموزشی حوزه انیمیشن فراهم است، کانون بتواند حمایت خود را از مراکز خودش در شهرستان‌ها در این زمینه بیشتر کند.»
این تهیه‌کننده در خصوص نقش کانون در کشف استعدادها در حوزه‌های هنری تأکید کرد: «کانون مسلماً در کشف استعدادها در زمینه هنر نقش داشته است، یکی از کارهایی که کانون مبتکر آن بود تولید فیلم و انیمیشن توسط خود کودکان بود و تا کودکان با ساخت انیمیشن آشنا شوند، بدین ترتیب می‌توان آینده روشن‌تری برای عرصه انیمیشن متصور بود. البته فکر می‌کنم به علت محدودیت بودجه تولیدات و حمایت‌هایی که کانون از تولیدکنندگان جدید آثار باید داشته باشد کم شده است اما همچنان در شناسایی استعدادهای جدید و جوان به‌خصوص در زمینه انیمیشن موفق بوده است. با انتظاری که جامعه هنری و مردم از کانون دارند بیش از این می‌تواند استعدادهای جوان را مورد حمایت قرار دهد.»
کانون و سینمای کودک
عضو هیأت داوران نهمین جشنواره پویانمایی تهران در خصوص نقش کانون در سینمای کودک گفت: «به‌نظرم نقش کانون در سال‌های اخیر در این زمینه بسیار کمرنگ بوده‌ است. زمانی کانون قرار بود بخشی از پخش تلویزیونی را در اختیار بگیرد چرا که این قابلیت و توانایی را دارد. بسیاری از هنرمندان موفق فعالیت‌های خود را از کانون شروع کرده‌اند. شاید یکی از دلایل، آن باشد که اطمینان و شرایطی که در گذشته برای فیلمساز محیا می‌شد دیگر فراهم نیست؛ حتی سینمای زنده ما هم دچار این قضیه شده است که فیلم برای کودکان دیگر فروشی ندارد و این‌گونه فیلم‌ها نمی‌تواند از لحاظ اقتصادی جوابگو باشد. مطمئناً بحران‌های اقتصادی هم یکی از دلایلی است که موجب شده است تولیدات فیلم کانون محدود شود و مثل گذشته شاهد تعدد فیلم‌های کودک نباشیم. ولی قطعاً با تکیه بر پتانسیل موجود در کانون، شناختن نیروهای خلاق و موضوعات مناسب، می‌توان دوباره آن فضا را به‌وجود آورد؛ چرا که این تجربه در ذات کانون است.»
وی ادامه داد: «ممکن است در کانون فیلم‌ها و انیمیشن‌هایی تولید شده باشند که برای مخاطب کودک و نوجوان ساخته نشده باشند اما کانون به خاطر جایگاهی که در این ۵۰ سال به دست آورده است، تبدیل به مأمنی برای هنرمندانی شده است که جای دیگری برای خلق آن اثر هنری ندارند. فکر می‌کنم این جایگاه، جایگاه باارزشی است، کانون به خاطر بستر مناسبی که به‌وجود آورده است توانسته هنرمندان شاخص را جذب کند و شاید در کشور ما ارگان دیگری نباشد که از این هنر حمایت کند. گرچه رویکرد کانون کودک است ولی شاید نیم‌نگاهی هم به بزرگسالان داشته باشد. من می‌توانم اسمش را مخاطب عام بگذارم که هم بزرگسالان و هم کودکان از محصولات آن استفاده می‌کنند.»
کانون در تولید محصولات، تخصصی عمل کرده است
گلپایگانی تصویرگری‌های خلاقانه کتاب‌های کانون را یکی از شاخصه‌های موفقیت این مرکز در طول این سال‌ها برشمرد و گفت: «من همواره محصولات کانون را رصد می‌کنم و خود نیز آرشیو بزرگی از کتاب‌های کانون با تصویرگری‌های فوق‌العاده‌اش را دارم. به‌نظرم کانون در مورد کتاب‌ها بسیار جدی و مسئولانه برخورد کرده است. گزینه‌چینی، سخت‌گیری، جدیت و تخصصی برخورد کردن باعث شده است که کتاب‌های کانون بسیار ویژه باشد به‌طوری که وقتی آنها را در کنار انتشارات دیگر قرار می‌دهید کاملا متمایز است، این نشان‌دهنده آن است که افراد متخصصی در کانون وجود دارند.»
وی افزود: «کانون در حوزه انیمیشن نیز بسیار تخصصی عمل کرده است. جمعی از هنرمندان شاخص انیمیشن ایران با عنوان داور و کارشناس به‌صورت تخصصی و مسئولانه به انتخاب فیلم‌ها می‌پردازند. به نظر من تخصصی کردن و متعهد بودن، عامل موفقیت کانون بوده است. به طور کلی اگر در طول این ۵۰ سال بخواهیم نمره‌ای به عملکرد کانون بدهیم با تمامی فراز و نشیب‌هایی که در عرصه‌های مختلف داشته است، نمره قبولی می‌گیرد.»
این استاد دانشگاه اضافه کرد:«یکی از مواردی که کانون در محصولاتش رعایت می‌کند دسته‌بندی سن استفاده کودکان از محصول است تا خانواده‌ها با اطمینان بیشتری آن را تهیه کنند. این محصولات با سوبسیدی که پرداخت می‌شود با کیفیت خوب و ارزان‌تر به دست مخاطب می‌رسد. همه این‌ها نشان‌دهنده آن است که یکی از سیاست‌های کانون محتوا‌سازی است. همچنین قوانینی که کانون برای ارایه محصولاتش پایه‌گذاری کرده است مطابق استانداردهای بین‌المللی است کما اینکه محصولات کانون شامل کتاب و فیلم‌های انیمیشن در جشنواره‌های خارجی و کشورهای دیگر ترجمه و فروخته می‌شود. اخیرا آموزش و پرورش فرانسه جهت آشنایی کودکان خود با فرهنگ شرق، بسیاری از انیمیشن‌ها و فیلم‌های کوتاه را از کانون خریداری کرده است و در مدارس فرانسه توزیع می‌کند تا بچه‌های فرانسوی هم با فرهنگ ایرانی آشنا شوند.»
برای کانون پنجاه سال دیگر موفقیت آرزو میکنم …